Wykorzystanie energetyki wiatrowej i PV do produkcji zielonego wodoru jako
szansa na realizację założeń Polityki Klimatyczno-Energetycznej UE w Polsce.
PREMIERA RAPORTU – 7 GRUDNIA 2021
AGENDA WYDARZENIA*
12:30
Powitanie gości i zapowiedzi krótkich wystąpień wprowadzających
– Aleksander Brzózka, rzecznik prasowy MKiŚ
12:30 – 13:00
Wystąpienia wprowadzające:
- Anna Moskwa, Minister Klimatu i Środowiska
- Ireneusz Zyska, Sekretarz stanu, Pełnomocnik Rządu ds. Odnawialnych Źródeł Energii,
Ministerstwo Klimatu i Środowiska - Grzegorz Tobiszowski, Poseł do Parlamentu Europejskiego
- Remigiusz Nowakowski, Prezes Zarządu, Dolnośląski Instytut Studiów Energetycznych
- Janusz Gajowiecki, Prezes Zarządu, Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej
13:00 – 13:30
Prezentacja głównych wniosków raportu
– prof. dr hab. inż. Piotr Antoni Kacejko, Politechnika Lubelska
13:30 – 13:40
Pytania od dziennikarzy
13:40 – 14:00
Przerwa kawowa
14:00 – 15:30
Debata partnerów raportu:
MODERATOR: Michał Niewiadomski
PANELIŚCI:
- Remigiusz Nowakowski, Prezes Zarządu, Dolnośląski Instytut Studiów Energetycznych
- Janusz Gajowiecki, Prezes Zarządu, Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej
- prof. dr hab. inż. Konrad Świrski, Politechnika Warszawska
- dr hab. Mariusz Ruszel, Prezes Zarządu Instytutu Polityki Energetycznej, prof. Politechniki Rzeszowskiej
- prof. dr hab. inż. Piotr Antoni Kacejko, Politechnika Lubelska
- Łukasz Beresiński, Dyrektor Biura Sektora Paliwowego i Infrastruktury, Bank Gospodarstwa Krajowego
- Sylwia Pawlak, Dyrektor ds. Innowacji, Grupa LOTOS
- Józef Węgrecki, Członek Zarządu ds. Operacyjnych, PKN ORLEN
- Piotr Czembor, General Manager, Hynfra Sp. z o.o., Prezes Zarządu, Hynfra Energy Storage Sp. z o.o.
- mec. Natalia Plaskiewicz, Associate z Praktyki Infrastruktury i Energetyki, Kancelaria Domański, Zakrzewski, Palinka (DZP)
- Piotr Dowżenko, Dyrektor Departamentu Innowacji i Wodoryzacji Gospodarki, NFOŚiGW
- Joanna Wis-Bielewicz, Head of Market Development, Orsted Polska
- Agata Urbaniak, Dyrektor Oddziału Centralne Laboratorium Pomiarowo-Badawcze, PGNiG SA
- Jerzy Topolski, Wiceprezes Zarządu ds. Zarządzania Majątkiem, TAURON Polska Energia SA
15:30
Podsumowanie i zakończenie
*Organizatorzy zastrzegają sobie prawo możliwości modyfikacji agendy
Cel Raportu:
Przeanalizowanie możliwości technicznych i ekonomicznych produkcji „zielonego” wodoru przy wykorzystaniu energetyki wiatrowej w Polsce. Raport zidentyfikuje główne bariery blokujące rozwój produkcji „zielonego” wodoru na szeroką skalę. Przedstawi również wpływ produkcji wodoru z elektrowni wiatrowych na Krajowy System Elektroenergetyczny. Opisany zostanie także bilans korzyści w zakresie redukcji CO2 oraz rozwoju gospodarczego i postępu technicznego.
W Raporcie postaramy się odpowiedzieć m.in. na następujące pytania:
- Jaka ma być rola „zielonego” wodoru w transformacji energetycznej UE i Polski?
- Jaka będzie skala i tempo rozwoju OZE, w tym w szczególności energetyki wiatrowej w Polsce?
- Jaki jest i będzie potencjał OZE w zakresie produkcji „zielonego” wodoru w Polsce?
- Jakie problemy infrastrukturalne należy rozwiązać w zakresie magazynowania, transportu i wykorzystania energetycznego „zielonego” wodoru?
- Jaki wpływ na Krajowy System Elektroenergetyczny ma rozwój instalacji do produkcji zielonego wodoru przy założeniu wiodącej roli energetyki wiatrowej?
- Jaka jest skala potrzebnych inwestycji w zakresie produkcji „zielonego” wodoru?
- Jakie potrzeby finansowe będą generować inwestycje w produkcję „zielonego” wodoru?
- Jaki jest potencjał wykorzystania zielonego wodoru do magazynowania energii z OZE? W jakim zakresie wykorzystanie zielonego wodoru może wpłynąć na zwiększenie stabilności elektrowni wiatrowych onshore i offshore?
PARTNERZY RAPORTU
PARTNERZY STRATEGICZNI
PARTNERZY GŁÓWNI
PARTNERZY BRANŻOWI
AUTORZY RAPORTU
dr hab. Mariusz Ruszel, prof. PRz
Ekspert, Prezes Zarządu i założyciel Instytutu Polityki Energetycznej
im. Ignacego Łukasiewicza oraz profesor Politechniki Rzeszowskiej
im. I. Łukasiewicza w Zakładzie Ekonomii na Wydziale Zarządzania
Czytaj więcej
Politolog, adiunkt w Katedrze Ekonomii Wydziału Zarządzania Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza. Absolwent Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego. Ekspert Laboratorium Idei – Prezydenckiego Programu Eksperckiego KPRP (2012-2013). Recenzent międzynarodowych i krajowych czasopism naukowych. Autor kilkudziesięciu artykułów naukowych, analiz związanych z polityką energetyczną oraz bezpieczeństwem energetycznym. Zajmuje się w bezpieczeństwem energetycznym, polityką energetyczną, rynkiem gazu ziemnego, elektromobilnością, wodorem. Obecnie koncentruje się na polityce energetycznej Republiki Federalnej Niemiec.
Badania naukowe prowadził na międzynarodowych uczelniach tj. Humboldt Universität w Berlinie (2018), Freie Universität Berlin (2016), Deutsches Institute Wirtschaftsforschung w Berlinie (2015), University of Geneva (2014), Ca’Foscari University of Venice (2014). Jest pomysłodawcą cyklicznej Konferencji Naukowej „Bezpieczeństwo energetyczne – filary i perspektywa rozwoju”. Jest laureatem stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnego młodego naukowca (2017).
Lista publikacji: https://mruszel.v.prz.edu.pl/
Kmdr por. dr Rafał Miętkiewicz
Adiunkt w Katedrze Operacji Morskich w Instytucie Operacji Morskich na Wydziale Dowodzenia i Operacji Morskich Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte w Gdyni
Czytaj więcej
Absolwent Akademii Morskiej (Uniwersytet Morski) w Gdyni (Studia Podyplomowe Bezpieczeństwo i Zarządzanie Kryzysowe). Autor kilku monografii i kilkudziesięciu artykułów z dziedziny działań sił morskich, wykorzystania nowoczesnych technologii autonomicznych w środowisku morskim. Obszar zainteresowań obejmuje także elementy bezpieczeństwa infrastruktury morskiej oraz problematykę dostaw surowców energetycznych drogą morską.
dr Ewa Mataczyńska
Ekspert Instytutu Polityki Energetycznej
im. Ignacego Łukasiewicza
Czytaj więcej
Tytuł doktora nauk ekonomicznych nadany przez Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Rozprawa: „Zastosowanie metody DEA do analizy zmian efektywności technicznej regulowanych przedsiębiorstw sieciowych. Na przykładzie krajowych spółek dystrybucji energii elektrycznej”. Od 1994 roku zawodowo związana z sektorem elektroenergetycznym. Przedstawiciel PGE Dystrybucja w europejskim stowarzyszeniu E.DSO for Smart Grids jako członek Komitetów: Technology & Knowledge Sharing, Innovation & Research, Regulation and Policy.
Ekspert Instytutu Polityki Energetycznej od 2016 roku. Członek grupy roboczej WG1 Reliable, economic and efficient energy system w ETIP SNET (European Technology & Innovation Platforms, Smart Networks for Energy Transition). Obszar zainteresowań naukowych związany z sektorem elektroenergetycznym, między innymi z regulacyjnymi dla sektora na poziomie UE oraz z rozwojem nowych technologii na rynku energii.
dr Anna Kucharska
Ekspert Instytutu Polityki Energetycznej
im. Ignacego Łukasiewicza
Czytaj więcej
Doktor nauk społecznych w dziedzinie nauk o polityce i administracji. Członkini grup roboczych w Polskim Porozumieniu Wodorowym oraz ekpert E.DSO w Smart Networks for Energy Transition w ramach European Technology & Innovation Platforms. Stypendystka na Uniwersytecie Duisburg-Essen w Niemczech. Autorka wielu publikacji naukowych, analiz i raportów eksperckich z obszaru transformacji energetycznej i polityki bezpieczeństwa energetycznego ze szczególnym uwzględnieniem obszaru UE, państw niemieckojęzycznych i Grupy Wyszehradzkiej. Koordynator międzynarodowego projektu pt. „Polish-Hungarian Cooperation for Energy Security in the context of Energy Transition and Economy Competitiveness”.
mgr Dominik Brodacki
Ekspert Instytutu Polityki Energetycznej im. Ignacego Łukasiewicza
i analityk ds. energetycznych Polityki Insight
Czytaj więcej
Doktorant na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW. Główne zainteresowania badawcze koncentrują się na polityce energetycznej, rynku energii i gazu ziemnego, a także prawie energetycznym.
Prof. dr hab. inż. Piotr Antoni Kacejko
Inżynier, specjalista w zakresie elektryki i elektroenergetyki, profesor nauk technicznych, rektor Politechniki Lubelskiej w kadencjach
2012–2016 i 2016–2020
Czytaj więcej
Prof. dr hab. inż. Piotr Kacejko jest absolwentem Wydziału Elektrycznego Politechniki Lubelskiej. Stopień doktora nauk technicznych uzyskał w 1982. Habilitował się w 1999 r. na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. W 2006 otrzymał tytuł profesora nauk technicznych. Specjalizuje się w analizie systemów elektroenergetycznych, która obejmuje ich optymalizację, odporność na zakłócenia oraz integrację ze źródłami odnawialnymi. Był stażystą na Uniwersytecie w Glasgow, gdzie zajmował się układami prądu stałego. Pracował w Zakładzie Energetycznym Lublin, był członkiem Rady Nadzorczej PGE Dystrybucja. W 2006 został kierownikiem Katedry Elektroenergetyki. W 2012 wybrany na rektora Politechniki Lubelskiej, w 2016 uzyskał reelekcję na drugą kadencję. Jest autorem kilku książek oraz ponad 200 artykułów w czasopismach i materiałach, a także kilkudziesięciu raportów dla jednostek energetyki. Za prace naukowo-badawcze oraz działalność wydawniczą uzyskał kilkukrotnie nagrodę ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Jest członkiem Komitetu Elektrotechniki PAN.
dr Marcin Sienkiewicz
Pracownik naukowy Uniwersytetu Wrocławskiego, Instytut Studiów Międzynarodowych, Kierunek Bezpieczeństwo Narodowe
Czytaj więcej
Prezes Zarządu Dolnośląskiego Instytutu Studiów Energetycznych w latach 2016-2018. Ekspert Forum Polityki Wschodniej. Wykładowca studium podyplomowego Współczesne zagadnienia projektowania, budowy i eksploatacji systemów gazociągowych na Politechnice Wrocławskiej. Publicysta i recenzent „Wiadomości Naftowych i Gazowniczych” – miesięcznik wydawany przez Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inżynierów i Techników Przemysłu Naftowego i Gazowniczego. W latach 2008 – 2010 współpraca ekspercka w zakresie bezpieczeństwa narodowego i energetycznego z BBN i Kancelaria Prezydenta RP. W roku 2013 odbył staż dydaktyczny w VŠB – Technical University of Ostrava. W okresie grudzień 2013 r. – styczeń 2014 r. stażysta w Biurze Studiów i Projektów Gazownictwa GAZOPROJEKT SA. Autor studium koncepcyjnego poświęconego utworzeniu w Polsce hubu gazowego. Uczestnik i współorganizator wielu konferencji poświęconych tematyce energetycznej. Autor kilkudziesięciu publikacji naukowych z zakresu bezpieczeństwa energetycznego, polityki energetycznej współczesnych państw, funkcjonowania międzynarodowych ryków energetycznych.
Zainteresowania naukowe: geopolityka i geografia ekonomiczna, bezpieczeństwo energetyczne, rynki energetyczne, polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej.
dr inż. Sławomir Skwierz
Ekspert w zakresie modelowania sektora energii
Główny specjalista w Agencji Rynku Energii SA
Czytaj więcej
Doktor nauk technicznych w dyscyplinie energetyka. Tytuł nadany na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej. Absolwent Wydziału Paliw i Energii Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie oraz Wydziału Ekonomicznego Uniwersytetu Warszawskiego. Członek Polskiego Komitetu Światowej Rady Energetycznej. Związany zawodowo z sektorem energetycznym od 2006 r. Obecnie zatrudniony na stanowisku Głównego specjalisty energetyka w Agencji Rynku Energii SA w Warszawie oraz jako Ekspert ds. modelowania sektora energii w Centrum Analiz Klimatyczno-Energetycznych KOBiZE. Zajmuje się zagadnieniami matematycznego modelowania systemów energetycznych oraz opracowywaniem programów komputerowych do ich symulacji i optymalizacji. Główne obszary jego działalności stanowią: prognozy zapotrzebowania na paliwa i energię, prognozy miksu energetycznego, prognozy emisji zanieczyszczeń, prognozy cenowe paliw i nośników energii, technologie energetyczne, efektywność energetyczna oraz analizy efektywności ekonomicznej projektów energetycznych.
Autor lub współautor wielu publikacji na temat polityki energetycznej, bezpieczeństwa energetycznego i funkcjonowania rynków energetycznych, a także szeregu analiz na potrzeby organów administracji państwowej oraz krajowych i zagranicznych przedsiębiorstw energetycznych.
Paweł Turowski
Absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego
Czytaj więcej
W BBN pracuje od 2007 r., obecnie w Departamencie Prawa i Bezpieczeństwa Pozamilitarnego. Zajmuje się m.in. tematyką bezpieczeństwa energetycznego.
Recenzja Raportu „Zielony wodór z OZE w Polsce”
Prof. Konrad Świrski
Politechnika Warszawska
Wodór i gospodarka wodorowa jest dzisiaj podstawową koncepcją dokończenia rewolucji energetycznej i szybkiego przejścia od paliw kopalnych w kierunku całkowitej gospodarki zeroemisyjnej. Co za tym idzie uzyskaniem kluczowego „neutrality 2050” będącego podstawą wdrażania europejskiego Green Dealu. Wodór ma stać się także kołem zamachowym rozwoju Unii Europejskiej, w tym także jest wielką szansą (a nawet niezbędnym, kluczowym elementem) rozwoju gospodarki polskiej. Nie można pozwolić sobie na czekanie, na pomijanie tej technologii przyszłości, dlatego też tak ważne są inicjatywy, jak cała Polska Strategia Wodorowa 2.0 i podpisane właśnie sektorowe porozumienie dotyczące wodoru. W tym nurcie także należy widzieć rolę raportu DISE/PSEW jako kompleksowego podejścia do najważniejszych na dziś koncepcji rozwojowych energetyki i gospodarki.
Do tej pory niewątpliwie brak było w Polsce kompleksowej analizy dotyczącej zagadnień gospodarki wodorowej. Obecny raport DISE/PSEW – obszerne dzieło 14 autorów, zawierające ponad 200 stron materiału (12 rozdziałów i załączniki), powstałego w oparciu o aktualne informacje z rynków światowych jak i pokazujących najważniejsze inicjatywy polskie – jest na pewno wartościowym i oczekiwanym materiałem dla wszystkich decydentów i ekspertów. To kompleksowe opracowanie prowadzące od zagadnień technicznych, wybranych technologii, analizy kosztowej, opłacalności produkcji i technologii wykorzystania H2, aż do samych zagadnień regulacyjnych i prawnych. Całość uzupełniona jest o szczegółowe case study z rynków zagranicznych i przykładów polskich. Dzięki temu otrzymujemy największe do tej pory tej pory polskie opracowanie, kompleksowo podejmujące temat H2. Jest to na pewno cenna pozycja dla wszystkich związanych obecnie i w przyszłości z gospodarką wodorową.
Kluczowy problem (wg mnie zagadnienie decyzyjne) prezentuje rozdział 7 i pokazana (tak brakująca do tej pory) prognoza zapotrzebowania na wodór w gospodarce polskiej w horyzoncie krótko, średnio i długoterminowym. Pokazuje ona najważniejsze pytanie i najważniejszy problem dla Polski – ścisłe powiązanie wodoru i OZE jako narzędzia dla generacji energii dla produkcji „zielonego wodoru” – tego wzmiankowanego koła zamachowego energetyki europejskiego po 2030. Prognozowanie zapotrzebowania na wodór – i to wodór zielony – pokazuje kluczowy (nierozwiązany do tej pory) problem konieczności szybszej strategii zmiany energy-mix i praktycznego zwiększenia udziału ilości energii odnawialnej w energetyce polskiej, bez czego sama gospodarka wodorowa stałaby się jedynie fasadą programową, bez możliwości praktycznej realizacji.
Wysoko oceniam to opracowanie za kompleksowość i wszechstronność podejmowanych tematów. Raport porządkuje informacje dotyczące samego sposobu produkcji zielonego wodoru, pokazując aspekty techniczne, jak i ekonomiczne (kosztowe) wraz z prognozą zmian cenowych w przyszłości. Analiza pokazuje też kwestię wodoru od strony regulacyjnej i strategicznej – jako narzędzie europejskiej polityki dekarbonizacji, prezentuje strategię wdrażania programów wodorowych w różnych krajach i przez pryzmat obecnych i niezbędnych do wdrożenia dokumentów i legislacji na rynku polskim. Zebrane i przetoczone strategie wiodących krajów (Niemcy, Japonia) pozwalają oceniać na jakim miejscu znajduje się w Polsce i jakie elementy (prawne) wymagają pilnego uzupełnienia. W ten sposób raport staje się rodzajem pierwszej próby stworzenia czegoś w rodzaju „kompendium wiedzy wodorowej”, która jest niezbędna dla uzupełniania samej Polskiej Strategii Wodorowej 2.0 prezentowanej przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska.
Niektóre z rozdziałów opracowania są zbytnio rozbudowane (prawdopodobnie opracowane na podstawie wcześniejszych raportów), inne z kolei traktowane są zbyt ogólnikowo (np. przewaga opisów technologii wiatrowych powiązanych z wodorem nad samymi technologiami wykorzystania wodoru w energetyce i stosunkowo brak prezentacji obecnego stanu i kierunków rozwoju dwóch kluczowych technologii – ogniw paliwowych i turbin gazowych na wodór – technologii które zadecydują czy H2 istotnie będzie „nowym paliwem” energetyki europejskiej po 2030). Osobiście niełatwo jest mi zgodzić się z niektórymi tezami o szybkim rozwoju możliwości transportu wodoru w istniejących sieciach przesyłowych gazu – tu raczej rozpatrywałbym ten problem jako kluczowe zagadnienie techniczne, które może być trudne do praktycznej realizacji (szczególnie w Polsce raczej nie ma mowy o łatwym wykorzystaniu istniejącej infrastruktury). Te powyższe uwagi pokazują też kierunki i możliwości uzupełnienia i przyszłego rozszerzenia opracowania – poza samym wyrównaniem sposobu opisu i skróceniem samego tekstu, pokazanie np. kluczowych kroków milowych rozwoju technologicznego, które są niezbędne dla realizacji tak ambitnych planów rozwoju H2 w Europie.
Opracowanie nie daje też na dzisiaj jasnej wizji rozwoju systemu energetycznego – co zresztą jest zadaniem raczej dla strategicznych, decyzyjnych ośrodków rządowych – jak dokonać realnej transformacji polskiej energetyki i jak racjonalnie połączyć wszystkie planowane programy, a szczególnie właśnie rozwój OZE z Polskim Programem Wodorowym (widzimy problemy – nie widzimy rozwiązania). Obecnie mamy bowiem dwie wielkie inicjatywy gdzie pomimo ambitnych działań (jak właśnie podpisanie sektorowego porozumienia wodorowego), pojawiają się ogromnie zagrożenia (właśnie np. z uwagi na zbyt wolny rozwój energetyki odnawialnej). Zachęcam i sugeruję, aby w prezentacjach opracowania i w materiałach referencyjnych – jaśniej i dobitniej pokazywać ten problem, który jest kluczowy dla wszystkich kolejnych działań, a który to problem może rozmywać się wobec obszerności całego raportu.
W przypadku kolejnych wersji redakcyjnych i rozszerzeń raportu, zachęcam też bardziej wyraźnych i zunifikowanych podsumowań – niezbędnych działań prawnych, legislacyjnych, technicznych i inwestycyjnych z pokazaniem kroków milowych w kolejnych latach (dla wszystkich rozdziałów, dla wszystkich zagadnień z opracowania), co pozwoli na łatwe śledzenie w jakim realnym punkcie Polskiej Strategii Wodorowej właśnie jesteśmy.
Podsumowując – opracowanie uważam za bardzo interesujące, obszerne i wielowątkowe. Niewątpliwie jest ono przydatne dla wszystkich analizujących i zajmujących się gospodarką wodorową. Stanowi punkt wyjścia do dalszych kolejnych opracowań, aktualizowanych w przyszłości. Raport może stać się kolejnym istotnym krokiem dla rozwoju Polskiego Programu Wodorowego 2.0, a nawet czymś w rodzaju niezbędnego aneksu technicznego do PSW.