W dniach 28-29 września we Wrocławiu odbył się VIII Kongres Energetyczny, którego tematem przewodnim było Bezpieczeństwo dostaw energii w dobie transformacji. Tegoroczna edycja skoncentrowana była na wspólnym poszukiwaniu odpowiedzi na kryzys energetyczny i zapewnienie ciągłości dostaw przy jednoczesnym skalowaniu transformacji energetycznej. To jednak nie wszystko. DISE w programie Kongresu wyraźnie zaakcentowało rolę partnerstw międzynarodowych w zakresie realizacji wspólnych projektów energetycznych. Polsko-Niemieckie Forum Energetyczne i Klimatyczne, które odbyło się podczas drugiego dnia Kongresu, stanowiło odpowiedź na globalny kryzys klimatyczny i związane z nim zobowiązania państw członkowskich ONZ do realizacji celów zrównoważonego rozwoju, implementowane przez UE w rozwiązaniach przyjętych na podstawie Europejskiego Zielonego Ładu. Zważywszy na sąsiedztwo polsko-niemieckie i współpracę województwa dolnośląskiego z regionami przygranicznymi, do udziału w Forum ze strony niemieckiej zaproszeni zostali Martin Kremer, Konsul Generalny Niemiec i dr Nils Geißler, dyrektor generalny Ministerstwa Energii, Ochrony Klimatu, Środowiska i Rolnictwa Landu Saksonii.

Dyskusję panelową w ramach Forum polsko-niemieckiego poprzedziły trzy wystąpienia panelowe. Jako pierwszy głos zabrał Martin Kremer. Podkreślił on, że cele w zakresie energii i klimatu stanowią priorytet, a obecnie w dobie kryzysu energetycznego ich realizacja stała się pilna tak samo dla Polski, jak i Niemiec, które muszą podjąć działania na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa i niezależności energetycznej. Konsul pogratulował Polsce realizacji inwestycji Baltic Pipe, wskazując na podejmowane przez Niemcy działania w zakresie uniezależnienia się od dostaw gazu z Rosji (m.in. poprzez rozwój terminali LNG). M. Kremer podkreślił potencjał współpracy polsko-niemieckiej w zakresie projektów energetycznych, dodając, że jest ona kluczowa dla powstrzymania kryzysu klimatycznego. Kolejno wystąpił dr Nils Geißler, który powiedział o – „doświadczeniach Landu Saksonii w realizacji i wspieraniu transformacji energetycznej przy zachowaniu bezpieczeństwa odbiorców”. Dyrektor Geißler wskazał ambitne cele Niemiec w zakresie ochrony klimatu, tj. cele stopniowego ograniczania emisji gazów cieplarnianych w ustawie o ochronie klimatu (Bundes-Klimaschutzgesetz) o min. 65% do 2030 r. i o min. 88% do 2040 r., by finalnie osiągnąć neutralność klimatyczną do 2050 r. Na poziomie Landu Saksonii przybliżył on cele w zakresie energii i klimatu (Energie- und Klimaprogramm Sachsen), wśród których wymienił cel produkcji 4 TWh energii z OZE do 2024 r. i 10 TWh do 2030 r. Stwierdził on, że konieczne jest dalsze pogłębianie transgranicznej współpracy polsko-niemieckiej w zakresie energetyki, która przyczynia się do wzmocnienia gospodarek obu państw. Zadeklarował, że Saksonia chce rozwijać wspólny dialog, ponieważ trzeba pilnie realizować cele porozumienia paryskiego, Europejskiego Zielonego Ładu i Europejskiego prawa o klimacie. Podkreślił, że Saksonia stawia też na rozwój gospodarki wodorowej. Kolejno, głos zabrał Artur Kowalik, dyrektor Departamentu Gospodarki w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego. Ocenił on współpracę Dolnego Śląska i Saksonii jako modelową, wskazując, że ma ona na celu wzmacnianie gospodarek obu państw. Dyrektor Kowalik podkreślił atrakcyjność współpracy z Dolnym Śląskiem jako perspektywicznym regionem ze względu na m.in.: wysoki poziom wykształcenia mieszkańców, korzystną lokalizację, przygotowaną infrastrukturę na zielone inwestycje, obecność wysokiej klasy uczelni wyższych i dostęp do funduszy europejskich.

Panel dyskusyjny w ramach Polsko-Niemieckiego Forum Energetycznego i Klimatycznego moderował dr Maciej Zathey, dyrektor Instytutu Rozwoju Terytorialnego. Dr Nils Geißler powiedział, że wspólnym celem rządu federalnego i poszczególnych landów jest dynamiczne rozwijanie OZE, co wymaga interwencji ustawodawcy w zakresie przyspieszenia i uproszenia procedur administracyjnych dla realizacji zielonych projektów. Dodał on także, że landy niemieckie konsekwentnie zwiększają udział obszarów przeznaczonych na inwestycje w OZE w planowaniu przestrzennym, ale barierą jest uzyskanie pełnej akceptacji społecznej. Podkreślił on znaczenie inwestycji offshore dla landów północnych i konieczność wykorzystania potencjału lokalnego przez pozostałe regiony. Katarzyna Sobótka, E-mobility Director CLARITASa Investments przywołując unijne regulacje w zakresie rozwoju elektromobilności, w tym zakaz sprzedaży samochodów spalinowych, który będzie obowiązywał od 2035 r., wskazała na konieczność szybkiego rozwoju zielonego transportu. Dla zilustrowania wyzwania, K. Sobótka przytoczyła dane z końca 2021 r. w zakresie zarejestrowanych pojazdów elektrycznych w obu państwach, gdzie w Niemczech jest ich 650 tys., a w Polsce jedynie 13 tys., podobnie stacji ładowania w Niemczech jest zainstalowanych 10 tys., a w Polsce zaledwie 600. Dyrektor Sobótka podsumowała swoją wypowiedź słowami, że najważniejsza jest wizja i jej konkretna realizacja, a Polska powinna czerpać od liderów elektromobilności, w tym korzystając ze współpracy polsko-niemieckiej. Dr hab. inż. Izabela Sówka, profesor Wydziału Inżynierii Środowiska Politechniki Wrocławskiej zaznaczyła, że Politechnika Wrocławska współpracuje w zakresie rozwoju stacji ładowania, rozwija też infrastrukturę wodorową, ale ten rozwój wymaga czasu. Podkreśliła ona także, że niezbędne jest nauczenie się zarządzania emisjami, szczególnie dla miast, które pretendują do uzyskania statusu miasta inteligentnego (smart). Dr Maciej Satora, Associate Researcher w Instytucie Fraunhofera powiedział, że Instytut wspiera transfer wiedzy, choć przede wszystkim do Niemiec, ale korzystają na tym także polscy eksperci w ramach wspólnych projektów (m.in. współpraca z Dolnośląską Doliną Wodorową i Promet-Plast). Wskazał na cel strategii wodorowej Niemiec, która przeznacza 4 mld Euro na współpracę międzynarodową w zakresie wodoru i w zakresie tej technologii dostrzega on szerokie perspektywy współpracy. Hubert Papaj, prezes Karkonoskiej Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. stwierdził, że konieczne jest skoncentrowanie się na bezpieczeństwie energetycznym, o którym w ostatnich latach mówiło się niewiele. Podkreślił też znaczenie pogłębiania współpracy transgranicznej w zakresie realizacji zielonych projektów, podając tytułem przykładu partnerstwa Zittau-Zgorzelec czy Bogatynia-Goerlitz.

Eksperci Forum polsko-niemieckiego byli zgodni, że współpraca polsko-niemiecka, w tym dolnośląsko-saksońska powinna być pogłębiana i jest ona kluczowa dla realizacji celów klimatyczno-energetycznych, będących wspólnym global deal. Paneliści podkreślili znaczenie transgranicznego przepływu know-how, wymiany doświadczeń i dobrych praktyk. Ponadto, dodali, że oba regiony cechuje wysoki potencjał w zakresie rozwoju OZE, obecność uczelni wyższych, przygotowanie infrastruktury i wola zacieśniania partnerstwa. Niewątpliwie, Forum pokazało, że transformacja energetyczna wymaga wzmacniania sojuszy międzynarodowych, a dążenie do osiągnięcia neutralności klimatycznej nie powinno być wyścigiem, lecz wspólnym kursem obu państw.